Logopeda

Regina Kamionowska

Godziny pracy logopedy:

poniedziałek – 12.45 – 14.25

wtorek – 10.50 – 15.15

środa – 8.00 – 15.15

czwartek – 8.00 – 14.25

piątek – 8.00 – 12.35

Rodzicu!

Czy wiesz jak mówi twoje dziecko ?

Mowa odgrywa ważną rolę w kontaktach człowieka z innymi ludźmi. Prawidłowy rozwój mowy dziecka wpływa na kształtowanie jego osobowości. Dzięki rozumieniu mowy dziecko poznaje otaczający świat, dzięki umiejętności mówienia jest w stanie wyrazić swoje uczucia i spostrzeżenia. Według I. Styczek (autorki książki „ Logopedia” ) rozwój mowy trwa kilka lat i przebiega w kilku etapach, których czas trwania u dziecka normalnie rozwijającego się można określić w sposób następujący:

Okres melodii:

0-3 miesięcy życia

– dziecko płacze sygnalizuje swoje potrzeby,

– nawiązuje kontakt wzrokowy,

-uśmiecha się,

– reaguje na dźwięki,

– gimnastykuje narządy mowy: cmoka, ssie, otwiera buzię, wysuwa język.

3-6 miesięcy

– wydaje piski i krzyki oraz rozmaite dźwięki – głuży,

– rozpoznaje różnice między gniewnym a przyjaznym głosem,

– gimnastykuje narządy mowne.

6-12 miesięcy

– rozpoznaje nazwy częściej widzianych przedmiotów,

– wykonuje proste gesty, takie jak klaskanie dłońmi,

– krzyczy , by zwrócić na siebie uwagę,

– ćwiczy narządy mowne i słuch poprzez powtarzanie dźwięków wydawanych przez siebie i innych,

– wymawia szeregi sylab ma, ma… ba, ba…, ta, ta….- gaworzy,

– wymawia samogłoski: a, o, u, e, i oraz spółgłoski m, p, b, czasami t, d,

– powtarza własne i cudze słowa, które mogą mieć formę poprawną lub strzępki wyrazu – echolalia.

Okres wyrazu

1-2 rok życia

– pojawiają się pierwsze słowa: mama, tata, baba,

– wymawia samogłoski: a, o, u, y, i, e oraz spółgłoski: p, b, m, t, d, n, k, ś, czasem ć pozostałe spółgłoski zastępuje innymi, upraszcza grupy spółgłoskowe,

– rozumie i nazywa coraz więcej osób i przedmiotów,

– charakterystyczne są wypowiedzi jednowyrazowe, często jest to pierwsza sylaba lub końcówka,

– budowa słów jest uproszczona.

Okres zdania

2-3 rok życia

– znacznie poprawia się jakość wypowiedzi,

– wypowiada samogłoski: a, o, u, i, y, e oraz spółgłoski: p, pi, b, Bi, m, mi, f, fi, w, wi, ś, ź, ć, dź ,ń, ki, gi, k, g, ch, t, d, n, i,

– czasem pojawiają się s, z, c, dz,

– głoski trudne zastępują łatwiejszymi,

– mówi zdaniami 2-3 wyrazowymi,

– opowiada o wydarzeniach, które dzieją się „ tu i teraz”,

– potrafi już prowadzić rozmowę na przemian mówiąc i słuchając,

– reaguje na polecenia i pytania,

– mowa jest zrozumiała nie tylko dla najbliższego otoczenia.

Okres swoistej mowy dziecięcej

3-4 rok życia

– buduje zdania i opowiada historyjki.

– posiada coraz bardziej bogate słownictwo,

– stale zadaje pytania,

– wymawia wszystkie samogłoski i spółgłoski: m, mi, b, bi, p, pi, f, fi w, wi, k, ki, g, gi, ch, chi, ś, ź, ć, dź, ń, t, d, n, ni, l, li, j, ł, s, z, c, dz,

– dużo głosek powtarza w izolacji prawidłowo, jednak w mowie spontanicznej są one zastępowane łatwiejszymi.

4-5 rok życia

– pojawia się głoska r, czasem sz, ż, cz, dż,

– posiada rozbudowane słownictwo i potrafi używać zdań złożonych,

– umie przekazywać informacje,

– potrafi opowiadać o wydarzeniach, które miały miejsce wczoraj lub nastąpią jutro,

– zadaje wiele pytań.

5-6 rok życia

– utrwalane są głoski sz, ż, cz, dż, r

– dziecko mówi niemal tak dobrze jak rodzice,

– czasami robi błędy w odmianie niektórych wyrazów,

– słownictwo stale się rozwija.

7 rok życia

– wszystkie głoski dziecko wymawia prawidłowo,

– wypowiada się poprawnie pod względem gramatycznym, składniowym i logicznym,

– wciąż bogaci się słownictwo.

Kim jest logopeda?

Logopeda zajmuje się kształtowaniem mowy, prowadzi profilaktykę logopedyczną, czyli zapobiega powstawaniu wad wymowy, prowadzi terapię logopedyczną mającą na celu:

Wykrywanie i usuwanie wad wymowy.
Kształtowanie prawidłowej mowy poprzez korygowanie zaburzeń w zakresie strony fonetycznej, leksykalnej.
Stymulowanie opóźnionego rozwoju mowy.
Doskonalenie mowy już ukształtowanej.
Wdrażanie do praktycznego wykorzystania nawyków poprawnej wymowy przyswojonej w toku ćwiczeń.
Usprawnianie techniki czytania i pisania.
Wdrażanie dzieci do obcowania z literaturą i sztuką oraz twórczej aktywności słownej.

Przyczyny wad wymowy.

Zmiany anatomiczne aparatu artykulacyjnego czyli:

– nieprawidłowa budowa języka,

– zniekształcenia zgryzu,

– anomalia zębowa,

– polipy,

– skrzywienie przegrody nosowej.

Nieprawidłowe funkcjonowanie narządów mowy:

– niska sprawność języka, warg,

– zakłócona praca mięśni napinających i przewodzących wiązadła głosowe,

– brak pionizacji języka, co prowadzi do infantylnego połykania i w efekcie do wysuwania języka między zęby.

Nieprawidłowa budowa narządów słuchu:

– zaburzenia analizy i syntezy słuchowej,

– wybiórcze upośledzenie słuchu,

– obniżenie słyszalności,

– zaburzenie słuchu fonematycznego.

Niesprzyjające warunki do uczenia się mowy związane z czynnikami społecznymi

( uwarunkowania środowiskowe)

– nieprawidłowe wzorce wymowy,

– nieprawidłowa atmosfera, styl wychowania i postawa rodziców.

Kiedy należy udać się z dzieckiem do logopedy?

– wskazówki dla rodziców i wychowawców.

– Podczas artykulacji głosek s, z, c, dz, sz, ż cz, dż, t d, n dziecko wsuwa język między zęby lub ociera nim o wargi. W każdym wieku jest to wada, z której się nie wyrasta. Im dłużej zwlekamy, tym bardziej wada się utrwala.

– Dziecko nawykowo mówi przez nos.

– Mamy wątpliwości czy dziecko dobrze słyszy.

– Dostrzegamy zmiany anatomiczne w budowie narządów mowy dziecka.

– Dziecko zniekształca głoski, zastępuje je innymi nie znanymi w języku polskim, np. gardłowo wymawia r.

– Jeśli nasila się problem rozwoju niepłynności mowy ( powtarzanie sylab, zacinanie).

– Zamienia głoski dźwięczne na bezdźwięczne, np. d na t (dom= tom), w na f (woda=fota), g na k (gęś=kęś), b na p (buda=puda).

– Myli głoski o podobnym brzmieniu np. s-c (sala=cala), sz-cz (szyja=czyja)

Przykłady ćwiczeń artykulacyjnych

Ważnym elementem w terapii mowy są ćwiczenia oddechowe oraz ćwiczenia narządów artykulacyjnych. U uczniów z zaburzeniami mowy narządy artykulacyjne są mało sprawne co utrudnia prawidłową realizację poszczególnych głosek. Gimnastyka narządów mowy prowadzona systematycznie usuwa te trudności. Ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne wykonuje się nie tylko w pracy z logopedą, ale również w domu.

Poniżej przedstawiam przykłady ćwiczeń artykulacyjnych, oddechowych do wykorzystania w domu.

Ćwiczenia oddechowe:

– wciąganie powietrza nosem i wypuszczanie ustami

– puszczanie baniek mydlanych

– dmuchanie na wiatraczek

– nadmuchiwanie baloników

– dmuchanie na ręce rozłożone w kształcie głębokiego talerza

– nabieranie powietrza do buzi i przesuwanie go w prawo i lewo

Ćwiczenia warg:

– zakładanie wargi dolnej na górną i górną na dolną

– cmokanie

– parskanie

– nadymanie policzków i powolne wypuszczanie powietrza ustami

– wysuwanie wargi do przodu-tworzenie ryjka

– szeroki otwieranie ust i zamykanie

– wysuwanie warg do przodu jak przy realizacji głoski „u”

– rozciąganie warg jak przy głosce „i”

Ćwiczenia języka:

– wysuwanie języka do przodu – język wąski szeroki

– unoszenie szerokiego języka na górną wargę

– unoszenie szerokiego języka na górne zęby

– cofanie szerokiego języka wzdłuż podniebienia

– kląskanie

– mlaskanie

– ostrzenie przodu języka o górne zęby

– masaż języka przez wysuwanie i wsuwanie go między lekko zwarte zęby

Ćwiczenia żuchwy:

– opuszczanie i unoszenie żuchwy ku górze

– ruchy żuchwy do tyłu i do przodu

– zagryzanie dolnymi zębami górnej wargi i górnymi zębami dolnej wargi

– wykonywanie ruchów poziomych żuchwy przy rozchylonych wargach

– naśladowanie żucia gumy

Ćwiczenia podniebienia miękkiego:

– ziewanie

– naśladowanie głosu gęsi ( gę, gę)

– chrapanie na wdechu i wydechu